SUB.1.33 ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΑΛΑΙΟΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΥ ΒΑΠΤΙΣΤΗΡΙΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ, ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΕΠΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΚΩ
Άξονας: 4.6 Εκσυγχρονισμός και βελτίωση της ανθεκτικότητας κύριων κλάδων οικονομίας της χώρας
Δράση: 16293 - Ο πολιτισμός ως κινητήριος μοχλός ανάπτυξης
Έργο: SUB.1.33 ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΑΛΑΙΟΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΥ ΒΑΠΤΙΣΤΗΡΙΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ, ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΕΠΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΚΩ
Περιγραφή:
Το προτεινόμενο έργο αφορά στη στερέωση και αποκατάσταση του παλαιοχριστιανικού βαπτιστηρίου του Ιερού Ναού Αγίου Ιωάννη στην πόλη της Κω. Βρίσκεται στο σημερινό νεκροταφείο της πόλης και λειτουργεί ως κοιμητηριακός ναός. Προστατεύεται από τον Α. Νόμο ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο με την με αριθ. πρωτ. 23162/811/15-9-1948 Υ.Α. Κήρυξής του (ΦΕΓΔΔ 15/26-11-1948), καθώς και ο περιβάλλον χώρος του με την με αριθ. πρωτ. ΥΠΠΟ/ΓΔΑ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/51641/3084/5-10-2001 Υ.Α. (ΦΕΚ 1387/Β/22-10-2001). Ήταν αρχικά παλαιοχριστιανικό βαπτιστήριο του 5ου-6ου αι., και ήταν προσαρτημένο στο ΝΔ άκρο της «Μεγάλης Βασιλικής της Κω», η οποία ήταν, σύμφωνα με τα ιστορικά και ανασκαφικά δεδομένα, μία από τις μεγαλύτερες του ελλαδικού χώρου και γενικότερα της ανατολικής Μεσογείου. Πρόκειται για κτήριο περίκεντρο, με τετράγωνη κάτοψη και κυκλικό εσωτερικά με ομόκεντρη κιονοστοιχία που την αποτελούσαν 8 κίονες (σώζονται μόνο οι τρεις), που φέρουν επιστύλια διατεταγμένα ακτινωτά, στα οποία εδράζεται ο ημισφαιρικός θόλος. Μεταξύ του εξωτερικού τετραγώνου και του εσωτερικού κύκλου διαμορφώνονται τέσσερις ημικυκλικές κόγχες οι οποίες στεγάζονται με ημικολουροκωνοειδείς θόλους. Στην ανατολική πλευρά ανοίγεται η κόγχη του ιερού βήματος του ναού. Στη δυτική πλευρά βρίσκεται η είσοδος του σημερινού ναού. Το μνημείο επλήγη κατά τον ισχυρό σεισμό που έλαβε χώρα στο νησί την 21η Ιουλίου 2017. Μετά τον σεισμό, εκτελέστηκαν άμεσα μέτρα προστασίας του μνημείου από τη ΔΑΒΜΜ. Οι βλάβες που παρουσιάζει ο ναός λόγω των σεισμικών δράσεων, των μετακινήσεων και αποκλίσεων των κατακόρυφων στοιχείων του καθώς και η έλλειψη διαφραγμάτων και η σημασία του, υπαγορεύουν την αποκατάσταση του μνημείου.
Υποέργο 1 (ΔΑΒΜΜ): περιλαμβάνει την επισκευή των περιοχών που έχουν υποστεί βλάβες, αλλά και μέτρα ενίσχυσης για την κατά το δυνατό βελτίωση της σεισμικής απόκρισης του μνημείου σε μελλοντικούς σεισμούς. Οι εργασίες που θα εκτελεστούν είναι συνοπτικά οι εξής:, εκβάθυνση αρμών, λιθοσυρραφές στις περιοχές των ρωγμών και τοποθέτηση διάτονων λίθων, κατασκευή αρμολογημάτων, εφαρμογή ενεμάτων, κατασκευή ινοπλισμένων επιχρισμάτων, επανατοποθέτηση πέντε κιόνων που είχαν αφαιρεθεί κατά το παρελθόν και τοποθέτηση ενός νέου, τοποθέτηση τεσσάρων διασταυρούμενων ελκυστήρων, εξυγίανση και ενίσχυση της εξωτερικής παρειάς της θολοδομίας, κατασκευή περιδέσεων του ιερού και του κεντρικού θόλου, άκαμπτη σύνδεση των μεταγενέστερα κατασκευασθέντων οκτώ κωδωνοειδών κελυφών με τα αντίστοιχα τύμπανά τους, διατήρηση των μεταγενέστερων τεσσάρων πεσσών και σύνδεσή τους με τους εξωτερικούς τοίχους, συντήρηση και αντικατάσταση κουφωμάτων, ανασκαφική έρευνα εξωτερικά περιμετρικά του μνημείου και διαμόρφωση των ρύσεων για την απορροή των ομβρίων.
ΥΠΟΕΡΓΟ 2 (ΔΣΑΝΜ): Οι εργασίες περιλαμβάνουν τη συντήρηση των τοιχογραφιών του μνημείου. Ο τοιχογραφημένος διάκοσμος χρονολογείται στο πρώτο μισό του 14ου αι.
ΦΑΣΗ Α΄ Εργασίες συντήρησης πριν την έναρξη των αναστηλωτικών εργασιών.
1. Αποκάλυψη ζωγραφικού διακόσμου, 2.Προστασία της επιφάνειας των επιχρισμάτων και των τοιχογραφιών για την εκτέλεση των αναστηλωτικών εργασιών. 3.Απόσπαση και μεταφορά τοιχογραφικού διακόσμου στον εργαστηριακό χώρο που θα διαμορφωθεί κοντά στο μνημείο από ανάδοχο συντηρητή. 4.Αποσυναρμολόγηση του τέμπλου και μεταφορά του στα εργαστήρια της ΔΣΑΝΜ για συντήρηση με προσωπικό που θα προσληφθεί για το συγκεκριμένο έργο.
ΦΑΣΗ Β’ Συστηματικές εργασίες συντήρησης.
1. Συντήρηση τοιχογραφικού διακόσμου.
2. Επανατοποθέτηση του ξυλόγλυπτου τέμπλου στο μνημείο στην αρχική του θέση.
3. Συντήρηση λίθινων αρχιτεκτονικών στοιχείων και δαπέδου με πρόσληψη προσωπικού.
4. Συντήρηση, επανατοποθέτηση και προετοιμασία για έκθεση στο χώρο του μνημείου των τμημάτων των τοιχογραφιών που δεν θα είναι δυνατή η επανατοποθέτησή τους.
5. Εκτύπωση τριών ενημερωτικών πόστερ σε μέγεθος Α0 για την ενημέρωση της πορείας των εργασιών συντήρησης.
Με το τέλος των εργασιών θα τοποθετηθεί σύστημα τηλεματικής παρακολούθησης των κλιματικών στοιχείων του ναού.
Τομέας ενδιαφέροντος:
Έναρξη έργου: 15/11/2022
Λήξη έργου: 31/12/2025
Γεωγραφική Περιοχή: Νοτίου Αιγαίου
Φορέας Ευθύνης: ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ
Φορέας Υλοποίησης: ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ & ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ
Προϋπολογισμός Ταμείου: 1.669.860 €
Συνολικός Προϋπολογισμός: 2.000.000 €
Απόφαση ένταξης: Απόφαση Ένταξης του Έργου «Sub. 1.33 Αποκατάσταση Παλαιοχριστιανικού Βαπτιστηρίου του Αγίου Ιωάννη, στη Θέση Επτά Βήματα στην Πόλη της Κω» (κωδικός ΟΠΣ ΤΑ 5161451) στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.